Đã bị xỏ mũi rồi thì đích thị là yếu đuối. Nhưng chúng tôi xin bạn đừng hiểu lạc quan là ngây thơ hay nói đúng hơn là khờ dại coi trái tim thanh niên nào cũng thật và tưởng lòng nào cũng yêu mình như mình yêu họ. tính cứng cỏi nầy không có gọng kềm đức tự chủ người nam khó giấu nó lắm.
Mù: vẫn mù, đời họ phải sống trong liều lĩnh hoang mang như kẻ chỉ dẫn họ. Nhận xét nầy chí lý. Hình như tâm hồn họ lăn trên một tiến trình vô hạn.
Mà là gì? Ai gieo gió thì gặt bão. Đi chợ gặp cầu ngập gần trôi, qua xong họ xô cầu cho trôi luôn. Còn bạn và tôi vô lớp dạy học: coi chừng có không ít bạn trai học hằng mấy chục trường ngồi tréo ngoải dưới chuẩn bị dạy chúng ta môn sư phạm.
Khốn thay cho bạn gái nào trao thân đổi phận với họ. Tôi quen một bạn trai ưa nhai răng cắn môi để cho thiên hạ coi anh là trầm tư mặc tưởng. Quả thật tình yêu theo kinh thánh nói mạnh như sự chết, nó chi phối hết mọi hạng người, kể cả kẻ khùng khịu.
Uống một ly nước lạnh. Các linh mục dòng Tên rất sáng suốt trong tổ chức giáo dục trong tinh thần của thánh Ignaxiô nên đã nêu lên khẩu hiệu vàng ngọc nầy trong những ký túc xá giáo dục: chẳng nên khi nào hai, luôn luôn ba, ít khi bốn. Nhìn con mẹ mừng đến mắt long lanh ngấn lệ.
Nhà giáo dục muốn thành công phải khai thác cátính ấy. Nhấn mạnh các nhân đức xã hội trong các môn thể dục, thể thao, như đoàn kết, tương trợ, nhường nhịn, hợp lực v. Nếu phải phân tích chất ghen giữa hai phái thì có lẽ người ta thấy cách chung có chỗ khác biệt này là ở bạn gái sự ghen nhiều thâm độc hơn.
Cho đặng việc sáng tạo của Ngài tiếp tục mà không cần phép lạ bất ngờ mà vẫn huyền bí, Ngài gieo trong tâm khảm nam nữ nhu cầu bổ túc nhau. Những phạm tật phần xác như đui, điếc, câm, xụi tay, què chân cũng làm cho không ít nam thanh ước muốn lập gia đình cùng kẻ mang những tật như mình. Ai không biết thì oán ghét họ thiên thu.
Nhưng đáng lo sợ là các quáitính sau nầy của một thiểu số bạn trai có căn tạng kỳ dị. Hồi bé thơ, bạn trai nếu không đặt vấn đề sánh mình với người lớn thì cứ quanh quẩn sống gần người lớn cách vô tư, có khi hoàn toàn tin tưởng ở sự nuông chiều của ngươi lớn thân thích. Lý tưởng của sống là dùng mọi phương thế để sung sướng dù trên xương máu kẻ khác.
Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội. Nguy hiểm là trực giác nầy bị mây tình dục che phủ. Họ không còn muốn làm gì cả.
Tập quán nầy dĩ nhiên có mầm mộng từ trong tâm địa bạn trai. Nhiều cậu trai ăn, uống, chơi giỡn với bạn bè khi thấy bạn gái bất kể. Gái thì lấy Cécile, trai thì lấy Bertrand của Francoise Sagan làm quan thầy, làm quân sư.