Nhưng ngay cả khi bạn hiểu, nghĩa là bạn có được thông tin, thì cũng chưa hẳn là bạn đã hiểu biết gì thêm. Tiếp theo, chúng ta cùng xem xét quy tắc 10: KHI BẠN PHẢN ĐỐI, HÃY PHẢN ĐỐI MỘT CÁCH HỢP LÝ, TRÁNH ĐẤU KHẨU HOẶC CÃI VÃ. Chỉ bắt đầu phê bình khi bạn đã hoàn thành quá trình lập dàn ý và hiểu được nội dung của cuốn sách.
Vì thế, chúng tôi xin đưa ra một cách phát biểu khác của quy tắc 7 như sau: NẾU CÓ THỂ HÃY TÌM TRONG SÁCH CÁC ĐOẠN TRÌNH BÀY NHỮNG LẬP LUẬN QUAN TRỌNG; CÒN TRONG TRƯỜNG HỢP LẬP LUẬN KHÔNG ĐƯỢC DIỄN ĐẠT CỤ THỂ, BẠN HÃY THIẾT LẬP LẠI BẰNG CÁCH TÁCH MỘT CÂU TỪ ĐOẠN NÀY VÀ MỘT CÂU TỪ ĐOẠN KIA CHO TỚI KHI THU THẬP ĐỦ CHUỖI CÂU NÊU LÊN NHỮNG NHẬN ĐỊNH CẤU THÀNH LẬP LUẬN. Tuy nhiên, có một điểm khác biệt quan trọng. Người ta cho rằng các câu hỏi hạng nhất là những câu hỏi ít người quan tâm.
Ông đã miêu tả những loại sai lầm mà có thể có ý nghĩa với mọi người nói chung hơn là với bản thân ông ta hay với những người dân Hy Lạp. Bạn sẽ phân loại được một cuốn sách mà không phải đọc quá kỹ nếu chú ý đến câu chữ và ghi nhớ những mục sách cơ bản trong đầu. Vì thế, bạn cần phải phân biệt các câu hỏi thật sự mang tính triết học và các câu hỏi khác mà một triết gia có thể bàn đến.
Đến đây, bạn chỉ cần hiểu rằng nếu cùng đọc một tài liệu, người này sẽ đọc hiệu quả hơn người kia nhờ đọc tích cực hơn, và thực hiện các hoạt động có liên quan tài tình hơn. Những bất đồng này rất khó nhận biết và gần như không thể mô tả chúng bằng lý lẽ. Nhưng chỉ tập trung thôi thì chưa đủ để hiểu cuốn sách.
Một thuật ngữ không phải là một từ, ít nhất cũng không phải một từ đơn thuần không có tính chất gì đặc biệt. Các phân tích của ông cần phải được mở rộng cho phù hợp với thực tế của nền chính trị. Chúng tôi sẽ quay lại loại ghi chú này ở Chương 20.
Trong trường học, học sinh đọc các loại sách khó thường có sự giúp đỡ, hướng dẫn của giáo viên. Nghĩ đến các hành động trí tuệ khó hơn nhiều. Mặc dù vậy, vẫn còn một số khúc mắc.
Tóm lại, ta chỉ có thể học từ những người giỏi hơn ta. Ngữ pháp và logic gắn kết với ngôn ngữ nhờ mối liên hệ với tư duy, và gắn kết với tư duy nhờ mối liên hệ với ngôn ngữ. Chính lòng trung thành đã tước đi của họ quyền tìm ra những lỗi sai hay những điều vô lý trong một cuốn sách linh thiêng.
Giữa các ý kiến trái ngược nhau, có thể có một ý kiến hoàn toàn đúng và những ý kiến còn lại là sai nhưng cũng có thể mỗi ý kiến phản ánh một phần của sự thật, thậm chí tất cả các ý kiến trái ngược nhau đều sai. Tóm lại, ngay cả một câu có cấu trúc ngữ pháp đơn giản cũng có thể nêu lên hai hay nhiều nhận định. Ttrước hết, hãy nhớ rằng mỗi lập luận đều bao gồm một số phát biểu.
Nếu không, bạn cần đọc lại những luận bàn của tác giả. Tính thống nhất trong tác phẩm Ethics (Đạo đức học) của Aristotle có thể được trình bày như sau: Nhiều người tin rằng mình biết cách đọc vì họ đọc với các tốc độ khác nhau.
Và rất ít cuốn sách dùng để nhai và tiêu hoá. Xây dựng một hệ thống thuật ngữ trung tính về chủ đề mà ta cho rằng tất cả hoặc đa số tác giả đều sử dụng đến chúng, dù họ có thật sự dùng hay không. Cả kinh nghiệm chung và kinh nghiệm đặc biệt đều liên quan tới quá trình đọc sách lịch sử.