Việc chúng tôi trình bày các quy tắc đọc theo một thứ tự cố định không có nghĩa là bạn bắt buộc phải làm theo thứ tự đó. Nhưng sự bất đồng quan điểm lại tạo ra điều ngược lại với suy đoán - rằng không ý kiến nào mâu thuẫn với nhau lại có thể hoàn toàn đúng, dù nó có được ai tán thành hay không. Kỹ năng trong giai đoạn thứ ba (giai đoạn cuối) phụ thuộc vào phép tu từ.
Bất kỳ cuốn bách khoa toàn thư tốt nào cũng có phần hướng dẫn giúp người đọc sử dụng sách hiệu quả. Những cuốn dạng này đôi lúc cũng rất hay, vì tác giả của nó có thuận lợi mà các tác giả khác không có được là được phép tiếp cận với mọi tài liệu thích hợp. Có thể bạn không hiểu hết những phát biểu, không bám sát mọi lập luận của ông.
Cần nhớ rằng, tiêu chí phân loại này chỉ áp dụng với những cuốn sách hoặc là khoa học hoặc là triết học, chứ không áp dụng với những cuốn sách viết về các lĩnh vực khác. Điều này trái ngược với sự thật đã được chứng minh trong lịch sử chính trị. Dù xuất phát từ cảm hứng nào, với chúng ta, thơ bao giờ cũng là những từ ngữ được sắp xếp theo một trình tự nhất định.
Người đọc sẽ nhanh chóng xếp những cuốn sách có các quy tắc về bất kỳ lĩnh vực nào vào loại sách thực hành. Ý kiến này hiếm khi được nêu rõ trong các cuộc hội thoại, cho dù Socrates đã đề cập đến nó trong tác phẩm Apology (Lời tạ tội) khi ông khẳng định rằng cuộc sống không có kiểm soát thì không đáng sống. Các lời bình có thể giúp bạn hiểu được một cuốn sách cụ thể nhưng như vậy cũng có nghĩa bạn đã trở thành một độc giả tồi hơn.
Nếu tác giả dùng một từ theo nghĩa này mà độc giả lại hiểu nó theo nghĩa khác, tức là hai bên hoàn toàn không có sự thống nhất về ý niệm mặc dù đã có sự chuyển giao ngôn từ. Sự khác biệt rõ nhất có liên quan đến mục đích sáng tác của hai thể loại sách này là tác phẩm mô tả thường chuyển tải kiến thức mà độc giả có thể đã có hoặc chưa có. Và một điều luôn đúng là các cuốn sách trong loạt sách đó đều là những cuốn bạn muốn đọc dù bạn đang nghiên cứu về bất cứ lĩnh vực gì.
Nếu ở trên chúng ta đề cập đến vấn đề một từ có thể biểu thị nhiều thuật ngữ thì đây lại là trường hợp một thuật ngữ có thể được biểu đạt bằng hai hay nhiều từ đồng nghĩa. Không thể đọc sách theo kiểu kiểm soát mà không tỉnh táo, không đánh thức và vận dụng tất cả các khả năng. Đây là hình thức đọc phức tạp nhất và có hệ thống nhất trong tất cả các cấp độ.
Chúng tôi muốn gọi đó là những ghi chú có tính biện chứng (lý do sẽ được giải thích trong Phần 4). Đọc là học: Sự khác biệt giữa học thông qua giảng dạy và học thông qua khám phá Đây là cách đọc những cuốn sách thách thức khả năng hiểu rõ vấn đề của bạn.
Khi đọc thơ, bạn không cần để ý đến thuật ngữ nhưng phải chú ý tìm ra những từ khoá bằng cách nhận thức rõ yếu tố tu từ chứ không phải bằng sự phân tích ngữ pháp. Đây là một hoạt động phức tạp hơn, những cũng hệ thống hơn hai cấp độ trước. Họ nghĩ rằng thể loại này thường rất khó, tối nghĩa, phức tạp, đòi hỏi quá nhiều sự chú tâm và nỗ lực từ người đọc.
Người đọc đồng chủ đề chắc chắn sẽ thất bại trong việc nhìn nhận mọi ý kiến. Khi bạn đã hiểu bài thơ trong tính thống nhất của nó, dù sự hiểu này chưa rõ ràng, bạn vẫn có thể đặt ra những câu hỏi về bài thơ đó. Nhưng bạn có thể thấy băn khoăn làm sao để tìm ra các nghĩa mà tác giả sử dụng? Câu trả lời là bạn phải xác định nghĩa của từ bạn chưa hiểu dựa trên ý nghĩa của tất cả các từ bạn đã hiểu xuất hiện trong cùng ngữ cảnh.
Theo nghĩa này, ai cũng có thể sáng tác thơ trong một tâm trạng nhạy cảm, cô đơn ở mọi thời điểm. Khi đánh giá phê bình, bạn cần nêu ra cả ý kiến tán thành và ý kiến phản đối. Dù cuốn sách đó có khó đến đâu, nếu nó được tiếp cận đúng cách thì đại đa số độc giả sẽ không bị thất vọng.