Lối tư duy chiếc mũ đen là lối tư duy cẩn trọng. Hoặc trong 1 hoàn cảnh cụ thể, khi chúng ta đang vộ đi đâu đó, thì đây là 1 lời phàn nàn của chiếc mũ đen. Điểm dừng sáng tạo xuất hiện khi chúng ta nói: “Không có lý do rõ ràng tại sao tôi sẽ dừng tại điểm này để cân nhắc các lựa chọn.
Liệu bạn có muốn bác sỹ của bạn khi đến thăm bệnh cho bạn tin vào ý nghĩ đầu tiên nảy sinh trong đầu ông ta và ngừng ngay suy nghĩ về bệnh tật của bạn? Trong phần kết thúc của phần trước, tôi đã trình bày rằng chúng ta luôn có thể sử dụng tư duy sáu chiếc mũ trong những cuộc thảo luận thường gặp- kiểu thảo luận tranh luận. Chúng ta có thể sử dụng chiếc mũ đỏ, đen và vàng để biểu lộ quan điểm.
Thường thì bệnh sởi không phải là bệnh nguy hiểm. Tư duy mũ đen cũng có thể sử dụng để thách thức giá trị của những phương án thay thế, những phương án hoàn toàn có thể sử dụng được. Chiếc mũ xanh da trời tại thời điểm kết thúc trả lời câu hỏi:
Hãng Ford đã Chế tạo chiếc Edsel dựa vào những điều tra thị trường và đã bị thất bại hoàn toàn. Liệu bạn có muốn bác sỹ của bạn khi đến thăm bệnh cho bạn tin vào ý nghĩ đầu tiên nảy sinh trong đầu ông ta và ngừng ngay suy nghĩ về bệnh tật của bạn? … Nó khiến tôi nghĩ về các luật lệ của trò chơi.
Cả hai nghĩa này đều chính xác. Và chúng tôi sẽ yêu cầu anh tham gia cuộc thảo luận chỉ khi chúng tôi cần đến lối tư duy mũ đen. Hãy hình dung quá trình hoạt động của chiếc máy tính.
Có những ý tưởng thoạt đầu chẳng có gì thú vị thì sao khi được xem xét theo quan điểm chiếc mũ vàng lại bộc lộ nhiều ưu điểm. Trước hết, chúng ta phải sử dụng chiếc mũ đỏ để đưa ra những xúc cảm chính đáng. Một người có thể có lối tư duy tuyệt vời khi sử dụng chiếc mũ vàng, nhưng chưa hẳn đã phải là một người sáng tạo.
… Chúng ta dường như đang sa lầy trong tranh luận này. Mục đích của cuộc họp là để nghe. Một chiếc mũ được coi là sử dụng hữu ích nếu trong thòi gian thảo luận, tất cả mọi người lần lượt đưa ra ý tưởng của mình.
Mấu chốt ở đây chính là cách chúng ta sàng lọc những sự kiện. Bất cứ một nhà đầu cơ nào cũng phải có sự nhạy cảm đặc biệt với những lợi ích tiềm tàng. Bởi thật là ngớ ngẩn khi chúng ta cứ thực hiện theo bất cứ ý tưởng nào nêu ra mà chưa hề cân nhắc đến những rủi ro có thể xảy tới.
Tốt nhất là chúng ta nên thoát ra khỏi nó. Một tập đoàn khác, tập đoàn Statoil của Na Uy gặp phải vấn đề về một thiết bị khoan dầu, tốn tới vài trăm nghìn đô la mỗi ngày. Sử dụng mũ xanh tư duy, mọi người gợi ý để sửa đổi một ý tưởng nhằm tránh những thiếu sót.
Trong một cuốn sách của tôi viết về sự thành công với tựa đề: Những sách lược: «Nghệ thuật vào khoa học để thành công», tôi chỉ ra rằng một trong những tính cách của những người thành đạt là học có ham muốn mạnh mẽ để biến mọi việc thành hiện thực. Không ai cảm thấy khó chịu mỗi khi phải sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy. Trong khi đó, có biết bao điều mà ta còn chưa biết.