Vì lẽ đó, người lớn không ngạc nhiên chi khi biết họ nay quyết tuyển việc nầy mai quyết tuyển việc khác. Tiếng nên người tôi hiểu một nghĩa khá rộng. Từ 12 đến 25 tuổi mà thiếu ăn uống, thiếu tự do, thiếu dưỡng khí, bạn trai nhất định phải có thân thể èo uột.
Tôi đã dành riêng một quyển sách để bàn vấn đề nầy tức quyển Lòng Băng Tuyết. Tôi có dịp bàn chuyện riêng với ông, ông tỏ ra đầu óc độc lập lắm. Le Presbytre nói: Tuổi bạc là một thử thách cay nghiệt nhưng là sự thử thách của người nhộng đang cắn đứt những dây ràng buộc để lấy trớn.
Rất có thể nhờ biết làm chủ tâm hồn, nhiều người trai có ái tình tốt đẹp lắm. Rồi đến vai trò của lương tâm: tài năng nầy bắt buộc ráo riết người đàn ông một khi nhúng tay vào công việc xây dựng gia đình, biểu lộ tình yêu trong việc tính giao không thể để một mình đàn bà gánh trách nhiệm gia thất. Nếu không khéo tự luyện về tâmtính , họ có thể trở thành người gàn dở, có những quáitính làm trái tai gai mắt xã hội mà họ sống.
Lúc xã giao họ phải giao tiếp bằng môi mép, còn cửa lòng họ kín như bưng. Nếu thư xin chia buồn thì họ tưởng tượng có những ngấn lệ ấm ấm lăn trên lớp da mặt mịn ở một phương trời. Rồi họ sẽ có gánh nặng làm chồng, làm cha.
Người xưa nói: lời nói bay đi, chữ viết tồn tại. Họ vui vẻ, có khi ca hát, nói chơi qua lại, huýt gió, trửng giỡn, thoi thụi nhau để làm, làm đắc lực. Họ đón đường kiếm chuyện nói bá láp.
Họ thường ghét và tránh xa hạng nầy. Tất cả những tài năng nầy bắt họ lắm lúc trở về những thinh lặng nội tâm để suy nghĩ, hồi cố, tạo nên những hình ảnh hay mơ mộng ước ao. Nhà giáo dục, nếu ý thức nhiệm vụ của mình, nên chụp lấy lòng say sưa tốt đẹp nầy về tương lai của bạn trai để gieo cho họ tinh thần trách nhiệm.
Mà cái gì mạnh thì thu hút, còn cái gì bị thu hút thì yếu. Họ thích giao tiếp với bạn gái ngoài xã hội lắm. Họ cho cây thang danh vọng là lý tưởng của con người.
Người ta hay có những lầm lẫn nầy. Tôi muốn nói họ được đ ào luyện sao cho đi đến chỗ ngoài miệng nam mô trong bụng bồ dao găm. Tại sao sau lúc họ đóng vai trò thế Thượng đế gieo một mầm sống rồi họ không can thiệp gì hết vào sự lớn lên về thể xác của đứa con mà về sau họ tha thiết yêu con? Trả lời câu hỏi nầy phải chạy đến tình yêu và nhất là lương tâm.
Do đó nguyên tòa nhà luân lý trong bạn trai sụp đổ. Đó đây khắp thế giới thần duy vật đã ngự trị, đã tiêm nhiễm trong từng đường gân thớ thịt người thời đại óc đ ài các. Của cải rồi cũng sẽ bỏ ta, thưa bạn.
Họ kê chứ không phải không, nhưng để cục gạch nằm nửa trong nửa ngoài. Bắt tay thi hành nó đi. Song dù muốn dù không họ tự nhiên mộng.