Trên thực tế, nếu bạn mua đồ gỗ từ cửa hàng của bà tại Omaha rồi gửi về San Francisco vẫn còn rẻ hơn mua tại San Francisco. Tôi nhận ra mình thường hay trích dẫn lời của ông, hoặc bật lên những suy nghĩ về chúng như một cách để ngăn mình khỏi mắc sai lầm, không bị cuốn vào cơn cuồng phong náo nhiệt của thị trường đang lên. Một cuộc chiến đấu giá nghĩa là giá cả sẽ càng ngày càng tăng cao khi cả hai bên tranh giành nhau, và nghĩa là tỉ suất đầu tư sẽ càng ngày càng co hẹp lại.
Phải cần thời gian để cho giá trị doanh nghiệp tăng lên - điều này không thể thực hiện qua đêm. Càng lắng nghe Warren, tôi càng học hỏi được nhiều điều, không chỉ là trong đầu tư, mà bao quát trong kinh doanh và cuộc sống nói chung. Warren nhận thấy người ta thường tạo ngoại lệ cho các chiến lược đầu tư khi họ thực hiện các vụ đầu tư nhỏ, và thái độ này thường sẽ dẫn đến việc xóa dần tính kỷ luật đã đề ra.
Xu hướng tự lừa dối mình cũng cho bạn biết khá nhiều về những nhà quản lý đã để cho công ty tràn ngập những chi phí thừa. Vì lý do này mà Warren vẫn luôn tránh xa các IPO kể từ khi ông bắt đầu sự nghiệp đầu tư. Câu hỏi đặt ra là liệu tăng trưởng sẽ đến, và nếu có tăng trưởng, liệu tôi có sẵn sàng trả tiền cho nó không? Nếu công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững, tăng trưởng sẽ đến, nhưng nếu bạn trả giá cổ phiếu quá cao, bạn gần như đã làm giảm con số bạn kiếm được trong tương lai từ thương vụ đầu tư này - tức là làm giảm tỉ suất lợi nhuận hàng năm.
Đó là tất cả những gì tôi đang cố gắng làm. Trong một thế giới mà ai cũng muốn có tỉ lệ sinh lợi 100%, người ta phạm rất nhiều sai lầm khi nhìn vào cơ cấu kinh tế trong dài hạn, vì vậy việc mua cổ phiếu của những công ty có tỉ lệ sinh lợi ở mức 20% trở nên dễ dàng. Nguyên tắc này cũng có thể được áp dụng vào ngành bán lẻ: Nếu bạn có thể mua được sản phẩm với giá rẻ hơn đối thủ, thì bạn có thể bán cho người tiêu dùng với giá rẻ hơn, và đánh bại đối thủ khỏi cuộc đua mà vẫn giữ được mức lợi nhuận của mình.
Muốn cho giá cổ phiếu gia tăng thì công ty phải làm ăn thuận lợi, và muốn làm ăn tốt, nếu ngay từ đầu đã là một công ty vĩ đại thì sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Nếu một công ty kiếm được 10 triệu đôla một năm và bạn mua lại với giá 100 triệu đôla, như vậy giá bạn trả là 100 triệu và giá trị bạn nhận là 10 triệu một năm. Lương bổng sẽ thấp hơn mức trung bình thị trường, tăng lương là rết hiếm và xa vời, và nguy cơ mất việc cũng rất cao vì nhà quản lý luôn phải chịu áp lực cắt giảm chi phí.
Đơn giản vậy thôi, nhưng cũng cực kỳ khó khăn. Lần thứ hai này ông đã buộc bà phải ký một thỏa thuận không cạnh tranh trực tiếp. Vì vậy nếu bạn đã giàu, có lý gì bạn lại muốn làm việc quần quật nữa! Tốt hơn bạn nên kết hôn vì tình và sau đó tập trung kiếm tiền.
Warren chỉ mua cổ phiếu của công ty hàng tiêu dùng độc quyền có lợi thế cạnh tranh, và ông cũng không cần phải đợi đến khi có được giá hời. Còn nói đến ham ăn háu uống, thì món ăn thường xuyên đầy thích thú của Warren là Coca với hamburger, những miếng thịt bò dày và khoai tây chiên đầy ắp, thói quen ăn uống từ sau một bữa tiệc sinh nhật hồi còn nhỏ. Thay vì đi theo con đường mòn này, Warren nhảy khỏi đoàn tàu và đưa ra một triết lý đầu tư vào những công ty siêu hạng có lợi thế cạnh tranh bền vững, miễn là cổ phiếu của họ được bán với giá hợp lý — sau đó ông chỉ việc nương vào mức nước dâng theo thời gian và doanh thu để đẩy giá cổ phiếu lên cao.
Nếu có thêm nữa, theo cách nói của người Pháp, thì chỉ là phí phạm. Trong thế giới đầu tư lúc nào cũng có những cơ hội mà bạn bỏ lỡ, những cổ phiếu tăng giá mà bạn đã không mua. Nếu kiếm sống bằng nghề làm vui lòng sếp, bạn chắc chắn sẽ phải ủng hộ vị trí của ông ấy, bất kể bạn cảm thấy như thế nào.
Nếu bạn hiểu rõ một ý tưởng, bạn có thể trình bày để người khác cùng hiểu. Họ có một hệ thống nhượng quyền rất tốt với chi phí thấp, nhưng trong một nỗ lực ngắn hạn nhằm thu hút thêm khách hàng, họ đã để mất kỷ luật khi bán bảo hiểm và gần như chấp nhận bảo hiểm cho bất cứ ai mà không tăng phí bù đắp cho rủi ro. Bạn không nhất thiết phải gom lại tiền bằng đúng con đường bạn đã làm mất tiền.
Ông đứng bên lề mãi đến tận năm 1973, khi cả thị trường chứng khoán sụp để và bỗng dưng ngay cả những công ty giỏi nhất cũng dược bán với giá hời. Khi các sinh viên đại học hỏi ông về định nghĩa thành công, ông cho biết thành công là nhận được sự yêu thương từ những người bạn mong muốn được yêu thương. 000 tí đôla của Mỹ, có lẽ sẽ hơi viển vông khi tôi nghĩ rằng chỉ cần đi đến một đất nước khác cách vài ngàn dặm là tôi đã có thể khoe tài khoe của.